Wszystko o wapnie.

Odczyn
Odczyn gleby wywiera wpływ pośredni i bezpośredni na rozwój roślin oraz ich plonowanie. Wpływ pośredni polega na zmianie przyswajalności składników pokarmowych i toksyczności składników szkodliwych. Przy zbyt kwaśnym odczynie zmniejsza się w glebie ilość przyswajalnego fosforu, którego część staje się trudno dostępna dla roślin. Na glebach kwaśnych także potas jest trudno dostępny. W takich glebach może pojawić się także zbyt dużo manganu, który w dużych ilościach jest toksyczny dla roślin.

W miarę obniżania pH gleby zmienia się skład i aktywność mikroorganizmów glebowych. Na glebach kwaśnych maleje lub ustaje aktywność drobnoustrojów, które decydują o rozkładzie substancji organicznej i przemianach azotu. Kwaśna gleba jest nie przewiewna i zbita, co utrudnia rozwój korzeni roślin uprawnych.

Ocena odczynu:

• bardzo kwaśny - pH do 4,5;
• kwaśny - 4,6-5,5;
• lekko kwaśny - 5,6-6,5;
• obojętny - 6,6-7,2;
• zasadowy - 7,3 i więcej.

Optymalny odczyn gleby jest różny dla poszczególnych gatunków roślin. Do roślin mało wrażliwych na kwaśny odczyn należą: len, łubin żółty, seradela i żyto. Rośliny średnio wrażliwe to: mieszanki zbożowe i pastewne, owies i ziemniaki, a wrażliwe: bobik, łubin biały, pszenica, pszenżyto i rzepak. Do roślin bardzo wrażliwych na kwaśny odczyn należą buraki cukrowe i pastewne, esparceta, jęczmień, koniczyna, kukurydza, lucerna i soja. Rośliny uprawiane na glebach lekkich plonują zadawalająco nawet przy odczynie kwaśnym. Natomiast na glebach średnich i cięższych wymagają przynajmniej odczynu lekko kwaśnego, a nawet obojętnego.

Optymalne pH gleby wynosi:

• 5,1-5,5 - łubin żółty, seradela, len, żyto;
• 5,6-6,0 - owies, ziemniaki, mieszanki zbożowe i pastewne;
• 6,1-6,5 - pszenica, rzepak, bobik, łubin biały i pszenżyto;
• 6,6-7,0 - buraki cukrowe i pastewne, kukurydza, lucerna, koniczyna, soja i jęczmień.

Składnik pokarmowy
Rola wapnia sprowadza się nie tylko do regulacji odczynu gleby. Jest także ważnym składnikiem pokarmowym. Wchodzi w skład ścian komórkowych, zwiększa wytrzymałość roślin na wyleganie, uaktywnia też niektóre enzymy. Ułatwia przemieszczanie związków mineralnych w roślinie, zwiększa masę systemu korzeniowego. W uprawie buraków wapń poprawia zdrowotność siewek. Korzystnie wpływa na plon ziemniaków i zawartość skrobi. Zwiększa także udział dużych bulw w plonie.

Ilość kg CaO potrzebna do wytworzenia 1 tony ziarna (nasion) z odpowiednią ilością słomy:

• pszenica ozima - 5,
• pszenica jara - 6,
• żyto - 7,
• jęczmień ozimy i jary - 10,
• owies - 13,
• kukurydza - 6,
• rzepak – 64,
• bobik - 25,
• łubiny - 31,
• grochy - 32,
• fasola - 35.

Ilość kg CaO potrzebna do wyprodukowania 10 ton korzeni (bulw) z odpowiednią ilością liści (naci):

• buraki cukrowe - 32,
• buraki pastewne – 21,
• ziemniaki - 10.

Ilość kg CaO potrzebna do wyprodukowania 10 t zielonki:

• kukurydza - 23.

Ilość CaO potrzebna do wyprodukowania 1 tony siana:

• lucerna – 19,
• koniczyna - 20.