nasiona marihuany

panel led cob 2xclu048 3500k czy ten radiator wystarczy

Wyszukiwarka Forumowa:

dzefrej59

Well-known member
Rejestracja
Cze 13, 2020
Postów
385
Buchów
6
Witam :D Przymierzam się do robienia paneli na ledach cob clu048, a dokładnie takie -> CLU048-1818C4-353H5K2

Box o wymiarach 80x80x180. Głownym źródłem światła będzie luckygrow modular 220. Te mają służyć jako "dopał" i w sumie for fun, na test. Jeden panel chce zrobić na 2xclu048 i pytanie, czy taki radiator będzie ok? Ja myślę, że tak :D
Zdjęcia radiatorka

Parametry diody

Wymiary radiatora: 62mm x 74mm x 330mm i grubość spodu 10mm. Waga jednego 1,7kg. Diody będą wysterowane na ok 110w każda. Czyli jakieś 13090lm z jednej :D

Jako zasilanie, zasilacz 54v 240w mean well elg-240-54d2-3y z funkcją smart timer dimming (programowanie przez kompa :D)
oczywiście jeden na dwie diody.

Diody mają świetne spectrum, są mocne i mają 90cri. Dlatego wybrałem własnie te.
Do zestawu jeszcze przykręcę soczewki spectrolight 120 stopni.

Piszcie co sądzicie o tym zestawie, co byście zmienili, dodali. Oczywiście wszystko poparte racjonalnymi argumentami.

Pozdro :D
 

Ż**l

Ye
Rejestracja
Lis 1, 2010
Postów
10,971
Buchów
19,765
Zdjęcia wstawiamy do forumowej galerii. :police-smiley-emoti

Przerabiam właśnie Naked COB od Phytolite i wsadzam dokładnie tę samą diodę. Radiator jest niewielkich rozmiarów (90mmx90mmx20mm) ale powierzchnia całkiem spora, dam znać czy się grzeje i jak mocno.
 

dzefrej59

Well-known member
Rejestracja
Cze 13, 2020
Postów
385
Buchów
6
Z***ałem ze zdjęciami :D Nie wiedziałem, jak je wstawić.

---------- Post Zaktualizowany 21:19 ---------- Data pierwszego postu 21:15 ----------

Jestem ciekaw czy sie będzie grzało. Na ile wat wysterowana?
 

Ż**l

Ye
Rejestracja
Lis 1, 2010
Postów
10,971
Buchów
19,765
Spokojnie, możesz nadrobić i wrzucić foty, bom ciekaw jak wyglądają te radiatory. :p

Grzać się pewnie będzie grzało, ale dobry cooler i jakaś za***ista pasta termoprzewodząca powinny zniwelować ten problem.

Będę mógł puścić max na 2100mA, ale nie wiem czy będzie taka potrzeba, bo będzie to siedziało w 0.16m2, który ma 120cm wysokości, a już roślina z donicą mają z dobre 40 cm. Pewnie będę musiał kupić wyższy box. :jprd:
 

dzefrej59

Well-known member
Rejestracja
Cze 13, 2020
Postów
385
Buchów
6
Proszę fotki :D Mam tego od cholery.. W sensie radiatorów :) Jestem elektronikiem.. :D

https://www.forum.haszysz.com/solarr/albums/userpics/105475/20200615_194904.jpg
https://www.forum.haszysz.com/solarr/albums/userpics/105475/20200615_194918.jpg
https://www.forum.haszysz.com/solarr/albums/userpics/105475/20200615_194931.jpg

---------- Post Zaktualizowany 21:33 ---------- Data pierwszego postu 21:29 ----------

Ja mam aktualnie boxa 0,16m2 i dwie roślinki, jutro odbieram 80x80 :D ten 0,16 będzie do suszenia.
 

sub23

nudziarus offtopicus
Weteran
Rejestracja
Paź 6, 2018
Postów
5,176
Buchów
5,062
Zdefiniowanie stanu chorobowego jest tak samo trudne, jak sprecyzowanie stanu pełni zdrowia (zob. dobrostan subiektywny).

Proszę fotki :D Mam tego od cholery.. W sensie radiatorów :) Jestem elektronikiem.. :D
Ja mam aktualnie boxa 0,16m2 i dwie roślinki, jutro odbieram 80x80 :D ten 0,16 będzie do suszenia.

jakie ładne. Aż się prosi dmuchać wzdłuż przez nie. Od "czego" one są?
kiedyś na forum ktoś zamieścił taką przybliżona zasadę. [[ 1 Wata diody potrzeba minimum 50 centymetrów kwadratowych radiatora ]] ciekawe: kiedyś także pojawiło się coś o specjalistycznym oprogramowaniu do obliczeń. Niech ja dobrze poszukam - kiedy to mogło być i gdzie?

ps: wielki elektronik -> https://pl.wikipedia.org/wiki/Pan_Kleks_w_kosmosie

pan kleks napisał:
Wielki Elektronik, który po ucieczce z Wyspy Wynalazców osiadł na odległej planecie Mango, pracuje nad nowym wynalazkiem - urządzeniem do fantomizacji. Proces ten ma polegać na rozbiciu dowolnego obiektu na cząstki elementarne i możliwości przetransportowania go w ten sposób poprzez przestrzeń i czas. Pierwszym obiektem, na którym Wielki Elektronik postanawia przetestować swój wynalazek jest transportowiec kosmiczny ARGO 1417.

mam: https://www.3dcadworld.com/cfd-simulation-reduces-complexities-led-design/

url~0.jpg


Heat sinks are used to transfer heat from one space to another. For LED design, each heat sink must be custom designed in order to fit to each light’s housing.

oprogramowanie: a techniki "przybliżone"?

Jakby tak pozbierać to wszystko to dało by się jakiś przybliżony sposób do liczenia w arkuszu wymodzić.
Bardzo lubię sposób w jaki ludzie piszą na elektrodzie. Ładne zdania - czyste takie.
 
Ostatnia edycja:

dzefrej59

Well-known member
Rejestracja
Cze 13, 2020
Postów
385
Buchów
6
jakie ładne. Aż się prosi dmuchać wzdłuż przez nie. Od "czego" one są?
kiedyś na forum ktoś zamieścił taką przybliżona zasadę. [[ 1 Wata diody potrzeba minimum 50 centymetrów kwadratowych radiatora ]] ciekawe: kiedyś także pojawiło się coś o specjalistycznym oprogramowaniu do obliczeń. Niech ja dobrze poszukam - kiedy to mogło być i gdzie?

ps: wielki elektronik -> https://pl.wikipedia.org/wiki/Pan_Kleks_w_kosmosie



mam: https://www.3dcadworld.com/cfd-simulation-reduces-complexities-led-design/



oprogramowanie: a techniki "przybliżone"?

Jakby tak pozbierać to wszystko to dało by się jakiś przybliżony sposób do liczenia w arkuszu wymodzić.
Bardzo lubię sposób w jaki ludzie piszą na elektrodzie. Ładne zdania - czyste takie.

Dzięki za podesłanie linkaczy :D Radiatory są z prostownika 24v 110A. Jak go rozbierałem, to pamiętam, że siedziały na tym radiatorze potężne mosfety i diody schotky'ego. Radiator jest marki fischer i ma rezystancje termiczną 0,1K/W, czyli za***ista. Z tego co udało mi się wywnioskować, to z wymuszonym chłodzeniem wiatrakiem o przepływie ok 40m3/h będę miał nie więcej, jak 35-40 stopni na radiatorze, przy dwóch diodach. Ale dzisiaj jeszcze raz do tego przysiądę i będę liczył, ponieważ uwziąłem się na to :D Równie dobrze mógłbym je wysterować na te 120W i zbadać temperature po kilku godzinach.. A z tym kalkulatorem, dobry pomysł :D Mam kolegę programistę, więc nawet by mógł prostą apkę napisać do tego. Co do dmuchania w nie, zamontowana była delta o przepływie 55m3/h ale ten mały szaleniec wytwarza 47dB :D za dużo.. Muszę poszukać innych wiatraków do chłodzenia.
 

sub23

nudziarus offtopicus
Weteran
Rejestracja
Paź 6, 2018
Postów
5,176
Buchów
5,062
IR - 9c0 Ironic : And isn"t it ironic, don"t you think? A little too ironic, and yeah I really do think

Dzięki za podesłanie linkaczy :D

Były raczej dla mnie nie dla Ciebie. Dygresja oderwana od tematu - skojarzenie. ;D

Radiatory są z prostownika 24v 110A. Jak go rozbierałem, to pamiętam, że siedziały na tym radiatorze potężne mosfety i diody schotky'ego. Radiator jest marki fischer i ma rezystancje termiczną 0,1K/W, czyli za***ista. Z tego co udało mi się wywnioskować, to z wymuszonym chłodzeniem wiatrakiem o przepływie ok 40m3/h będę miał nie więcej, jak 35-40 stopni na radiatorze, przy dwóch diodach.

Wszystko obliczone jak na fachowca w dziedzinie przystało.

Ale dzisiaj jeszcze raz do tego przysiądę i będę liczył, ponieważ uwziąłem się na to :D Równie dobrze mógłbym je wysterować na te 120W i zbadać temperature po kilku godzinach..

Szacunki są na ile dokładne? Nigdy nie starałem się wnikać jak to się liczy. Teraz jakoś tak niejako przy okazji mnie naszło. Zależności są nieliniowe i coś "chyba" z wpływem kształtu radiatora jest - te duże z żeberkami bez wymuszonego obiegu - opływ powietrza: bomblowanie - nie tylko sama powierzchnia ale i ukształtowanie całości. Hmm.. Chyba nie łatwo było by to dobierać tak aby w każdym wypadku tak samo dobrze działało. Czy się mylę?

A z tym kalkulatorem, dobry pomysł :D Mam kolegę programistę, więc nawet by mógł prostą apkę napisać do tego.

Excel mi by wystarczył, bylebym na tyle ogarnął co i jak aby szacunki miały ręce i nogi - Ale skoro Ty masz już pojęcie wydajesz się być dużo lepszym "kandydatem" na twórce oprogramowania pomocnego w doborze radiatora.

Mógłbyś mi rozpisać w sposób przybliżony jak chłop krowie na rowie jak się zabrać do tego rodzaju wyliczeń? Tak jest o wiele łatwiej niż samemu szukać i grzebać.
Niby wszystko co potrzebne jest dostępne "na tacy" ale jak się jest w dziedzinie zupełnym ignorantem to.. ;)
To pod linkami wyglądało raczej prosto - tak na oko: ale co w wypadku gdy mam jedynie radiator o nieznanych "parametrach" obmierzony linijką?

Co do dmuchania w nie, zamontowana była delta o przepływie 55m3/h ale ten mały szaleniec wytwarza 47dB :D za dużo.. Muszę poszukać innych wiatraków do chłodzenia.

Na funach się zupełnie nie wyznaje. -> pewnie na rynku jest tego multum.

Pozdro.

ps: dlaczego diody z CRI 90? Rośliny mają to raczej gdzieś - i liczy się głównie wartość strumienia fotonów. Niektórzy uważają oczywiście inaczej - ale ... Mi się coś nie wydaje - spektralnie to nie odbiega jakoś kosmicznie od 80 CRI. A rośliny rosną i pod HPS/Świetlówkami/MH czy panelami kolorowymi przy CRI zróżnicowanym od żadnego niemalże do... prawie 1 ;] I wygląda to raczej tak - liczy się przede wszystkim wartość strumienia i ewentualny udział promieniowania niebieskiego mającego największy wpływ na pokrój roślin.

ps2: soczewki - planujesz wieszać to dosyć wysoko? pomieszczenie kwadrat - dwie diody - jako dopal - 0,64 m2:
Moc 110W dioda 13090 lm każda - strumień fotonów z nich w granicach 390 -400 umol

Licząc tak jakby się to równomiernie bez strat rozłożyło na powierzchnię.
strumień => 609-625 umol/m2/sek sam dopał daje wystarczająco dużo światła aby uprawa miała sens: wszystko powyżej 500 jest ok.
Przekraczanie 800 niekoniecznie jest sensowne.

Tyle, że z uwagi na zastosowanie 2 sztuk w pomieszczeniu o takim a nie innym kształcie - równomierność rozkładu tego strumienia będzie żadna. dodatek do: https://grower.com.pl/pl/p/Zestaw-Luckygrow-MODULAR-220-2-x-zrodlo-swiatla-kwitnienie/3919 sprawności nie ma są jakieś dane pomiarowe o rozkładzie strumienia.

Nie lepiej w wypadku takiego pomieszczenia dać 4 diody: rozłożone tak aby osiągnąć jak największą równomierność oświetlenia - i nie łączyć tego z dodatkowym panelem ? Jak chcesz to porozkładać aby osiągnąć w miarę równomierny rozkład strumienia na całej powierzchni?

prosiłeś o:

Piszcie co sądzicie o tym zestawie, co byście zmienili, dodali. Oczywiście wszystko poparte racjonalnymi argumentami.

Staram się jak mogę ;) Trollem jestem
 

dzefrej59

Well-known member
Rejestracja
Cze 13, 2020
Postów
385
Buchów
6
Jutro Ci wszystko ładnie opiszę :D Dziś przerabiałem boxa..







---------- Post Zaktualizowany 22:02 ---------- Data pierwszego postu 22:01 ----------





 

Ż**l

Ye
Rejestracja
Lis 1, 2010
Postów
10,971
Buchów
19,765
Hehe, to ja przypie****ę lekkim offtopem, Dziś za w śmietniku znalazłem takie co. Główny architekcie ścian tekstu, nada się? :wal:

100_3233.JPG


100_3232.JPG
 

dzefrej59

Well-known member
Rejestracja
Cze 13, 2020
Postów
385
Buchów
6
Były raczej dla mnie nie dla Ciebie. Dygresja oderwana od tematu - skojarzenie. ;D



Wszystko obliczone jak na fachowca w dziedzinie przystało.



Szacunki są na ile dokładne? Nigdy nie starałem się wnikać jak to się liczy. Teraz jakoś tak niejako przy okazji mnie naszło. Zależności są nieliniowe i coś "chyba" z wpływem kształtu radiatora jest - te duże z żeberkami bez wymuszonego obiegu - opływ powietrza: bomblowanie - nie tylko sama powierzchnia ale i ukształtowanie całości. Hmm.. Chyba nie łatwo było by to dobierać tak aby w każdym wypadku tak samo dobrze działało. Czy się mylę?



Excel mi by wystarczył, bylebym na tyle ogarnął co i jak aby szacunki miały ręce i nogi - Ale skoro Ty masz już pojęcie wydajesz się być dużo lepszym "kandydatem" na twórce oprogramowania pomocnego w doborze radiatora.

Mógłbyś mi rozpisać w sposób przybliżony jak chłop krowie na rowie jak się zabrać do tego rodzaju wyliczeń? Tak jest o wiele łatwiej niż samemu szukać i grzebać.
Niby wszystko co potrzebne jest dostępne "na tacy" ale jak się jest w dziedzinie zupełnym ignorantem to.. ;)
To pod linkami wyglądało raczej prosto - tak na oko: ale co w wypadku gdy mam jedynie radiator o nieznanych "parametrach" obmierzony linijką?



Na funach się zupełnie nie wyznaje. -> pewnie na rynku jest tego multum.

Pozdro.

ps: dlaczego diody z CRI 90? Rośliny mają to raczej gdzieś - i liczy się głównie wartość strumienia fotonów. Niektórzy uważają oczywiście inaczej - ale ... Mi się coś nie wydaje - spektralnie to nie odbiega jakoś kosmicznie od 80 CRI. A rośliny rosną i pod HPS/Świetlówkami/MH czy panelami kolorowymi przy CRI zróżnicowanym od żadnego niemalże do... prawie 1 ;] I wygląda to raczej tak - liczy się przede wszystkim wartość strumienia i ewentualny udział promieniowania niebieskiego mającego największy wpływ na pokrój roślin.

ps2: soczewki - planujesz wieszać to dosyć wysoko? pomieszczenie kwadrat - dwie diody - jako dopal - 0,64 m2:
Moc 110W dioda 13090 lm każda - strumień fotonów z nich w granicach 390 -400 umol

Licząc tak jakby się to równomiernie bez strat rozłożyło na powierzchnię.
strumień => 609-625 umol/m2/sek sam dopał daje wystarczająco dużo światła aby uprawa miała sens: wszystko powyżej 500 jest ok.
Przekraczanie 800 niekoniecznie jest sensowne.

Tyle, że z uwagi na zastosowanie 2 sztuk w pomieszczeniu o takim a nie innym kształcie - równomierność rozkładu tego strumienia będzie żadna. dodatek do: https://grower.com.pl/pl/p/Zestaw-Luckygrow-MODULAR-220-2-x-zrodlo-swiatla-kwitnienie/3919 sprawności nie ma są jakieś dane pomiarowe o rozkładzie strumienia.

Nie lepiej w wypadku takiego pomieszczenia dać 4 diody: rozłożone tak aby osiągnąć jak największą równomierność oświetlenia - i nie łączyć tego z dodatkowym panelem ? Jak chcesz to porozkładać aby osiągnąć w miarę równomierny rozkład strumienia na całej powierzchni?

prosiłeś o:



Staram się jak mogę ;) Trollem jestem

Szacunki są powiedzmy na 90% dokładne. Generalnie znalazłem dzisiaj sporo artykułów w pdf i tam jest wszystko za***iście opisane :D Nie przeczytałem jeszcze za wiele, bo nie miałem czasu, ale myślę, że tam są odpowiedzi na nasze pytania. Jak wstawić tutaj plik w pdf??

Zależności są nieliniowe. Radiator z wymuszonym chłodzeniem będzie miał mniejszą rezystancje termiczną niż bez. Także nagrzany radiator o wiele lepiej oddaje ciepło i rezystancja termiczna maleje (coś tam z promieniowaniem cieplnym). Sam kształt radiatora też ma znaczenie na parametry, ale najważniejszy parametr radiatora to rezystancja termiczna. Im mniejsza, tym lepiej. Szukałem dużo i w tych pdf'ach jest gdzieś opisane, jak obliczyć parametry radiatora mając linijkę w łapie :D. Oczywiście mowa tu o radiatorze o normalnych kształtach. Radiatorów typu ufo, czyli jakichś powykręcanych o dziwnych kształtach, praktycznie
nie da się wyliczyć rezystancji termicznej. Wywnioskowałem, że warto spojrzeć w neta i posiłkować się wyglądem podobnych, które mają wypisane parametry.

Co do rozpisania obliczeń, nie jestem pewny, które są poprawne :D więc na razie nie napiszę nic.. Sam jeszcze szukam i wyliczam. Jak dojdę do perfekcji w wyliczaniu temperatury radiatora, to opisze. Zastanawiam się jaką sprawność mają te CLU czy 048 czy 058. Sprawność jest kluczowa do obliczenia strat cieplnych i właśnie te straty są potrzebne do wyliczenia temperatury na radiatorze (chyba).

A co do soczewek, cri,umol i reszty parametrów..w tym zakresie muszę się dokształcić :D Jestem samoukiem i zawsze tylko uczyłem się potrzebnych mi rzeczy, które wykorzystam w praktyce.

Co do diód to dziś się dowiedziałem, że CLU048 nie opłaca się brać te ->(CLU048-1818C4-353H5K2)

za to, najlepsze na rynku są aktualnie CLU058-1825 C4-353M2M2-F1 i nie ma lepszych.

Żul, co do radiatora, to może nie ogarnąć więcej jak 100wat. On jest od jakiegoś procesora?

Pozdro :D
 

sub23

nudziarus offtopicus
Weteran
Rejestracja
Paź 6, 2018
Postów
5,176
Buchów
5,062
IR - 9c0 Ironic : And isn"t it ironic, don"t you think? A little too ironic, and yeah I really do think

Szacunki są powiedzmy na 90% dokładne. Generalnie znalazłem dzisiaj sporo artykułów w pdf i tam jest wszystko za***iście opisane :D Nie przeczytałem jeszcze za wiele, bo nie miałem czasu, ale myślę, że tam są odpowiedzi na nasze pytania. Jak wstawić tutaj plik w pdf??

galeria powinna łyknąc i pdf. Łyka pliki xls i txt.

Zależności są nieliniowe. Radiator z wymuszonym chłodzeniem będzie miał mniejszą rezystancje termiczną niż bez.

To wiem. Nie bardzo wiem jak to wyliczać. Zerkałem tylko na. Lenia mam - grzebie w innych cyferkach i staram sobie przypomnieć wszytko to co wiedziałem z 5 lat temu. Na razie idzie mi kiepsko - człowiek coraz starszy się robi.

Także nagrzany radiator o wiele lepiej oddaje ciepło i rezystancja termiczna maleje (coś tam z promieniowaniem cieplnym).

Tak było coś takiego. Widziałem - promieniowanie IR. A co z kolorem radiatora - kiedyś gdzieś ktoś coś pisał o anodowaniu Al i barwieniu na czarno. Malowanie to nonsens - tylko pogorszy zapewne. Ale kolor?

Sam kształt radiatora też ma znaczenie na parametry, ale najważniejszy parametr radiatora to rezystancja termiczna. Im mniejsza, tym lepiej. Szukałem dużo i w tych pdf'ach jest gdzieś opisane, jak obliczyć parametry radiatora mając linijkę w łapie :D. Oczywiście mowa tu o radiatorze o normalnych kształtach. Radiatorów typu ufo, czyli jakichś powykręcanych o dziwnych kształtach, praktycznie nie da się wyliczyć rezystancji termicznej. Wywnioskowałem, że warto spojrzeć w neta i posiłkować się wyglądem podobnych, które mają wypisane parametry.

Odniosłem wrażenie, że przy chłodzeniu pasywnym dobrze było by w niektórych radiatorach powycinać kapkę dziur ;). Tak bardziej na czuja i wizualną ocenę. Żeberka w odpowiednią stronę - przy długich dużych radiatorach z ożebrowaniem wzdłuż - powietrze nie będzie swobodnie przepływać bez wymuszenia wentylatorem. Przy pasywnym chłodzeniu to powinno mieć "chyba" spore znaczenie?

Co do rozpisania obliczeń, nie jestem pewny, które są poprawne :D więc na razie nie napiszę nic.. Sam jeszcze szukam i wyliczam. Jak dojdę do perfekcji w wyliczaniu temperatury radiatora, to opisze. Zastanawiam się jaką sprawność mają te CLU czy 048 czy 058. Sprawność jest kluczowa do obliczenia strat cieplnych i właśnie te straty są potrzebne do wyliczenia temperatury na radiatorze (chyba).

To się da wyliczyć z wartości sprawności podanej w lumenach. Jeśli się posiada SPD w postaci cyferek - do odtworzenia z obrazków - można policzyć całkowitą moc promieniowania odpowiadającą 1 lm - dane o sprawności lm/w są podane - do zrobienia. Dla dowolnej CTT i CRI i dowolnej diody.

A co do soczewek, cri,umol i reszty parametrów..w tym zakresie muszę się dokształcić :D Jestem samoukiem i zawsze tylko uczyłem się potrzebnych mi rzeczy, które wykorzystam w praktyce.

Ja bardzo niepraktyczny jestem. Interesuje mnie jak - celowość ma tu niewielkie znaczenie. ;]

Co do diód to dziś się dowiedziałem, że CLU048 nie opłaca się brać te ->(CLU048-1818C4-353H5K2)
za to, najlepsze na rynku są aktualnie CLU058-1825 C4-353M2M2-F1 i nie ma lepszych.

Pytanie czy warto zawsze brać "najlepsze" diody dostępne. Czy nie warto np. brać większej ilości diodek COB zdecydowanie mniejszej mocy o nieco "gorszych" parametrach - puścić je niżej - sprawność całości wyjdzie podoba - ale przy okazji możliwe będzie uzyskanie lepszej równomierności oświetlenia.
Do przeanalizowania - przeliczania - rachunek zysków i strat. Od ceny do - równomierności : mój konik równomierność. Panel dostosowany idealnie pod "kształt" danego pomieszczenia. Minimalizowanie strat. etc. Teoretyczne rozważania o...

Pozdro.
 
Ostatnia edycja:

dzefrej59

Well-known member
Rejestracja
Cze 13, 2020
Postów
385
Buchów
6
Niestety nie mogę dodać pdf do galerii :/ Jakieś inne pomysły, jak je tutaj umieścić?
 

sub23

nudziarus offtopicus
Weteran
Rejestracja
Paź 6, 2018
Postów
5,176
Buchów
5,062
IR - 9c0 Ironic : And isn"t it ironic, don"t you think? A little too ironic, and yeah I really do think

Niestety nie mogę dodać pdf do galerii :/ Jakieś inne pomysły, jak je tutaj umieścić?

zmień rozszerzenie na .txt może wejdzie ?? ściągnie się i zmieni...
 



Z kodem HASZYSZ dostajesz 20% zniżki w sklepie Growbox.pl na wszystko!

nasiona marihuany
Góra Dół